شامپو

شامپو یکی از پرمصرف‌ترین و مهم‌ترین محصولات بهداشتی است. به‌همین‌دلیل خرید شامپوی مناسب که با موی سر سازگار باشد بسیار اهمیت دارد.

یکی از عواملی که سبب بروز حالتی بیمارگونه در مو می‌شود، استفاده از شامپویی نامناسب است. کارشناسان توصیه می‌کنند برای داشتن موهایی سالم و زیبا، نه تنها تا حد ممکن از قرار گرفتن در معرض دود سیگار و هوای آلوده، براشینگ‌های متعدد و رنگ و مش‌های دایمی دوری کنید، بلکه شامپویی مناسب موی خود بخرید.

پوست سر و موها به‌طور طبیعی با سبوم (چربی) ترشح‌شده از غدد سباسه موجود در سرتاسر بدن، نرم نگه داشته می‌شوند. این ترشح چرب، مو و پوست سر را در برابر از دست دادن آب حفاظت می‌کند و ظاهری درخشان به آن می‌دهد. در مقابل غبار، دوده، ذرات کراتینی پوست (پوسته) و آلوده‌کننده‌های دیگر به این لایه چرب می‌چسبند. این فرایند علاوه بر اینکه ظاهر موها را ناخوشایند می‌کند، می‌تواند بر رشد موها اثر منفی داشته باشد و حتی باعث ریزش مو شود. اینجاست که اهمیت شستشوی مناسب موها مشخص می‌شود. بااین‌وجود باید بدانید که شستن مو اصولی دارد و نمی‌توانید به هر روشی متوسل شوید. باید تمام سعی‌تان را بکنید که آسیبی به موهای خود وارد نکنید.

شامپو از چه ترکیباتی تشکیل شده است :

اغلب شامپوها دارای عوامل پاک کننده، نرم کننده، افزودنی های مجاز، عوامل نگهدارنده (نبود مواد نگهدارنده باعث آلوده شدن شامپو به میکروب می گردد) و عوامل ظاهری دیگر مثل صدفی کننده شامپو، رنگ و عطر هستند.

و البته عوامل دارویی مثل دپانتول که به مرطوب کنندگی مو کمک می کند یا پریتون زینک که ضد شوره است.

سورفکتانت ها : در شامپو دو نوع سورفکتانت وجود دارد. سورفکتانت اولیه که مسئول ایجاد کف و پاک کنندگی است و حجم بیشتری دارند و سورفکتانت ثانویه که با ایجاد لطافت و تغییر ماهیت در کف  برای کم کردن اثر خشن سورفکتانت اولیه وجود دارند.

مرطوب کننده : در بسیاری از موارد باید به شامپو مواد مرطوب‌کننده اضافه کرد؛ زیرا تمیز کردن با سورفکتانت موجب پاک شدن چربی طبیعی می‌شود و بدون چربی طبیعی مو کدر می‌شود و نرمی خود را از دست می‌دهد. درنتیجه، موی سفت و به هم چسبیده به‌سختی شانه می‌خورد، شکننده می‌شود و انتهای آن شکاف می‌خورد (موخوره پیدا می‌کند). عموماً تنظیم شامپو ازنظر مقدار ماده مرطوب‌کننده بر اساس نوع پوست سر انجام می‌شود؛ اگر پوست سر خشک باشد، مو خشک است و اگر پوست سر چرب باشد، موی سر نیز چرب است.

کاندیشن یا حالت دهنده : کاربرد حالت‌دهنده‌ها نرم و درخشان کردن مو است تا راحت‌تر شانه و حالت داده شود. حالت‌دهنده‌ها بخش مهمی از شامپوهای موهای خشک یا صدمه‌دیده (موهای رنگ‌شده یا فر شده) هستند.این مواد یا دارای بار الکتریکی مثبت بوده ( ماهیت کاتیونی ) و یا بدون بار مثبت بوده و دارای خاصیت پوشانندگی با ایجاد لایه روی تارهای مو عمل می کنند.

مواد خاص : این مواد برای هدف های خاص در فرمول شامپو استفاده می شوند. مانند مواد ضد شوره، ضد ریزش، ضد موخوره و البته انواع عصاره ها، پپتیدها و ویتامین ها

مواد نگهدارنده : هر محصولی آرایشی و بهداشتی که حاوی آب باشد نیازمنده مواد نگهدارنده است. این مواد وظیفه محافظت در برابر رشد انواع باکتری و قارچ ها را دارند. متیل کلرو ایزو تیازولین و پارابن ها از جمله مواد نگهدارنده رایج در شامپو ها هستند.

مواد رنگی و عطرها : دلیل اضافه کردن رنگ و عطر کاملا مشخص است. گاهی اوقات فرمول شامپو به دلیل بو یا رنگ نیازمند تغییر هستند . و بهمین دلیل استفاده از شامپوهای حاوی رنگ مصنوعی و عطرهای خیلی قوی به هیچ وجه توصیه نمیگردد. این شامپوها می توانند باعث واکنش آلرژیک و یا حتی صدمه به لایه خارجی مو شوند.

صدفی کننده ها : باعث درخشش و ایجاد حالت صدفی در موها می شوند.

نکات مهم :

• یک شامپوی خوب باید در درجه اول پاک کننده خوبی باشد و از رایحه مطلوبی نیز برخوردار باشد. کف شامپو نه خیلی زیاد و نه خیلی کم بوده و به راحتی شسته شود و پس از شستشوی موها احساس خشکی، تیرگی و یا تحریک پوست سر، ایجاد نکند.
• حتما نوع موی خود را بشناسید (چرب، خشک، معمولی) و اگر رنگ یا فر شده است، شامپویی مناسب آن خریداری کنید.
• هدف خود از خرید شامپو را بدانید . آیا می‌خواهید موهایتان نرم و صاف شوند، براق و طبیعی دیده شوند یا پُرپشت‌تر به نظر آیند.
• گاهی شامپوهایی با رنگ و شکل زیبا، غیراستاندارد بوده و می‌توانند سبب افزایش ریزش مو و خارش پوست‌سر شوند.
• بر خلاف تصور ساقه مو قابلیت جذب مواد تقویت کننده مو و ویتامین را ندارد. و تنها منبع تغذیه رسان مو سیستم گردش خون ناحیه سر است که ویتامین ها و سایر مواد مغذی را از طریق عروق خونی به ریشه مو می رساند.

روش صحیح شستن موی سر چیست؟

مو عمدتاً از مواد کراتینی مرده تشکیل شده است؛ بنابراین کوتاه کردن مو که کراتینی مرده است تأثیری روی سلول‌های فعال موجود در فولیکول مو و رشد و بهبود عملکرد آن‌ها نمی‌گذارد. ولی کشیدن موها روی این سلول‌ها اثر دارد، به همین دلیل شستن موها باید به‌آرامی انجام شود نه با شدت. نیازی به ماساژ شدید موها در موقع شستن نیست.

به همین ترتیب، خشک کردن مو را هم باید با آرامش انجام داد. در خشک کردن مو دقت کافی داشته باشید و مو را با ضربات ملایم حوله خشک کرده و حوله را به سر نمالید. از مصرف آب خیلی داغ باید پرهیز کرد؛ زیرا شستن مکرر مو با آب خیلی داغ به مو آسیب می‌زند. شامپو نباید وارد چشم شود (حتی شامپوهای ملایم که باعث سوزش چشم نمی‌شوند) و باید به‌طور کامل از روی سر شسته شود؛ زیرا باقی ماندن شامپو حتی به مقدار کم روی سر باعث التهاب پوستی می‌شود. به همین دلیل، بهتر است بعد از شستن موها را به مدت سه یا چهار دقیقه آبکشی کنیم.

این‌که هرچند وقت یک‌بار موها را بشوییم، از فردی به فرد دیگر تفاوت می‌کند و بستگی به خشک یا چرب بودن مو دارد، میزان فعالیت بدنی، شغل فرد و اینکه تا چه حد در معرض گردوغبار، دوده و دیگر آلودگی‌های محیطی قرار دارد.

افراد با موهای چرب به‌خصوص اگر در طی روز در معرض گردوغبار، دوده و غیره قرار بگیرند شاید احتیاج داشته باشند که هرروز موهای خود را بشویند. اگر مو به‌آرامی و ملایمت شسته شود، هرروز شستن آن با شامپوی روزانه ملایم اشکالی ندارد.

یکی از نکات مثبت درباره شامپوها تنوع بسیار زیاد آنها است، و شامپویی که از دیدگاه‌های بسیار مثبت در رسانه‌های مختلف برخوردار است گزینه مناسب‌تری به‌نظر می‌آید. ولی به ‌یاد داشته باشید در هر شرایطی شامپوی مناسب با نوع موی خودتان را انتخاب کنید و اگر احساس کردید که شامپویی با موها یا پوست سرتان سازگار نیست و در حال آسیب‌رساندن به پوست و موی شماست، حتما مصرف آن را قطع کنید.